راه رسیدن به تمدن اسلامی چیست؟

  «راه رسیدن به تمدن اسلامی و نظام حقیقی اسلامی و جامعه ی اسلامی راه دشواری است.» #مقام_معظم_رهبری

  راه رسیدن به #تمدن_اسلامی و تحقق دغدغه ‌های رهبری چیست؟

  برای اینکه بخواهیم به تمدن اسلامی برسیم باید از #تزکیه و #تعلیم نسلی شروع کنیم که آینده این کشور خواهند بود. یعنی برای رسیدن به تمدن اسلامی باید از #آموزش_و_پرورش شروع کرد.

  باید نسلی را تربیت کرد که نگاه #تمدن_ساز داشته باشد، خودش را برای ساخت یک تمدن آماده کند نه برای شغلی در آینده با حقوقی خوب.

  باید نسلی را تربیت کرد که انقلابی باشد و قصد #انقلاب داشته باشد. انقلاب برای از بین بردن تتمه ریشه فساد و #استعمار در کشور. نسلی که خودش را فدای کشورش و تمدن اسلامی کند.

مکتب جایی است که کودکان به هم درس میدهند

چرا در #مکتب_اسلامی، بچه‌ها می‌توانند به همدیگر درس بدهند؟

 همانطور که باید #زکات مال را پرداخت، زکات #علم و #دانش را نیز باید بپردازیم.

  وقتی زکات اموال را می‌پردازیم، طیّب و پاک می‌شوند و خداوند اجازه‌ی استفاده از آن را به انسان می‌دهد و تا پیش از پرداخت زکات، آن مال نفعی برای صاحبش و دیگران نخواهد داشت؛

 علم نیز زکاتی دارد، و زکاتش #نشر آن علم است.

 در #مکتب_اسلامی بچه‌ها از همان ابتدا، یاد می‌گیرند که زکات علم‌شان را بپردازند، و هر چیزی که فرا می‌گیرند را به دیگران بیاموزند، البته بی مزد و بی منّت.

  یاد می‌گیرند که بدون هیچ چشم‌داشتی علمی که فرا گرفته‌اند را به دیگران هم بیاموزند و بخل و خسّت به خرج ندهند.

 علم وقتی حلال و پاک می‌شود و حق استفاده از آن به دنبالش می‌آید که زکاتش پرداخت شود.

  اینگونه است که انسان علمش نافع و تاثیرگذار می‌شود؛ چه بسیار افرادی که انباشتی از علم هستند ولی نه خود و نه دیگران از علمشان بهره نمی‌برند، چون زکات علم‌شان را نپرداخته‌اند.

تربیت فرزندی مستقل وآزاد

  شهید آیت الله بهشتی:بچه‌ی #آزاد تربیت کردن دردسر دارد

   آقای عزیز و خانم محترم و معلم عزیز؛ بچه‌ی آزاد تربیت کردن دردسر و زحمت دارد و کاری دشوار است. این‌که آدم بچه را طوری بار بیاورد که با یک تشر، با یک «گم‌شو!» حساب خودش را بکند، خیلی مشکل نیست؛ ولی این‌که انسان بخواهد بچه را طوری بار بیاورد که «گم‌شو» در او خیلی اثر نکند اما #محاسبة_النفس در او اثر بکند و از بچگی شروع به حساب‌کشی از خویشتن کند، خیلی دشوار است؛ خیلی صرف وقت می‌خواهد؛ خیلی مهارت می‌خواهد.

  ممکن است کسانی بگویند «کو وقت این حرف‌ها؟ کو حوصله‌ی این حرف‌ها؟» درست می‌فرمایید. ولی اگر چنین نکنیم بعد باید بپرسیم «کو آن جوانان #رشید #آزاد و #آزاده که بتوانند پاسدار #حق و حقیقت باشند؟»

کتاب "نقش آزادی در تربیت کودکان" اثر شهید بهشتی

بچه های مکتب اسلامی درخانه ی حکیم

✅ یک کلاس عالی کنار مزار یک حکیم متعالی

بعد از اینکه از زندگی حاج ملاهادی سبزواری برای بچه‌ها گفتم و از این گفتم که اهل سفر و سیر در زمین از ویژگی‌های بارز زندگی حکیم سبزواری بوده تکلیفی به بچه‌ها دادم.

شعری که روی سنگ مزار حاجی نوشته شده بود را برایشان خواندم و گفتم که یکی از شاگردان حکیم سبزواری در این شعر تاریخ وفاتش را ذکر کرده است.

چون قبلاً برای بچه‌ها کلاس #حروف_ابجد گذاشته بودم، فهمیدنش برای بچه‌ها خیلی سخت نبود.

شعر را خواندم:

#اسرار چو از جهان به در شد

از فرش به عرش ناله بر شد

تاریخ وفات او چو پرسند

گویم که نمرد زنده تر شد

شعر را خواندم و به بچه‌ها گفتم «که نمرد زنده تر شد» را به حروف ابجد محاسبه کنید و تاریخ وفات حکیم را پیدا کنید.

بچه‌ها بدون وقفه دفترشان را در آوردند و جدول حروف ابجد را مقابلشان گذاشتند و شروع کردند به محاسبه، برخی که یادشان رفته دوباره حروف ابجد را برایشان توضیح دادم.

ولوله‌ای شده بود دور و بر قبر حاجی.

خاصیت انس با یک حکیم این است که تو را جامع بار می‌آورد؛ یک کلاسِ درس جامع کنار قبر حاجی، که تاریخ و اخلاق و ریاضی و شعر را در خود داشت.

امام خمینی(ره):علم بدون تزکیه علم نیست

علمی که #تربیت در او نباشد، #تزکیه در او نباشد، این علم فایده ندارد.

همان طوری که اگر الاغ و حمار، چنانچه الاغ به بار او کتاب باشد، هر کتابی باشد، کتاب توحید باشد، کتاب فقه باشد، #کتاب انسان‌شناسی باشد، هر چه باشد، در بار او باشد و به دوش او باشد، چطور فایده ندارد و آن حمار از او استفاده نمی‌کند؛ آنهایی هم که انبار علم در باطنشان هست و باطنشان تمام علوم را فرض کنید، تمام صناعات را، تمام تخصصات را داشته باشند، لکن تربیت و تزکیه نشده باشند، آنها هم آن علوم‌شان برای آنها فایده ندارد، بلکه بسیاری از اوقات مضرّ است.

میتوانید فایل صوتی این سخنرانی را درکانال زیر بشنوید:

مکتب اسلامی

حاصل این نظام آموزشی چیست

شهید مرتضی آوینی در کتاب توسعه و مبانی تمدن غرب، نظام آموزشی #مدارس و #دانشگاه را اینگونه توصیف می‌کند:

  #اقتصاد - با مفهوم کنونی آن - سلطان بلامنازع عصر جدید و محور تعیین کننده خط مشی های سیاسی، اجتماعی و حتی علمی، فرهنگی و هنری است.

  نظام آموزشی مدرسه ای و دانشگاهی یکی از تنها مواردی است که در وهله اول مستثنا به نظر می رسد و کمتر کسی در سراسر جهان از همان آغاز خواهد پذیرفت که نظام آموزشی کنونی جهان نیز از سلطنت اقتصاد آزاد نیست، چه برسد که قبول کند اصلاً این نظام آموزشی در جهت توسعه اقتصادی با روش های معمول پایه گذاری شده است و آموزش و پرورش را نباید به مفهوم مطلق تعلیم و تربیت فرض کرد.

  آموزش در جهان امروز دقیقاً به معنای آموزش کادرهای تخصصی مورد نیاز برای توسعه اقتصادی به روش های معمول است و حتی اگر روش های دست یابی به توسعه اقتصادی را تغییر دهیم، دیگر این نظام آموزشی به درد نخواهد خورد و با تغییر دادن غایات و اهداف، پر روشن است که نظام های آموزشی نیز تغییر خواهد کرد.

  نظام آموزشی کنونی تنها در صورتی نظام تعلیم و تربیت مطلوب خواهد بود که توسعه اقتصادی با روش های معمول به تکامل روحی و معنوی بشر منجر شود.

  آیا توسعه - با مفهوم کنونی آن - به چنین غایتی خواهد رسید و اصلاً برای رسیدن به چنین غایتی است که بنیان گذاری شده است؟ 

  جواب روشن است: خیر. تجربه و تاریخ نیز مؤید این پاسخ هستند. وضیعت کنونی بشر غربی ناشی از همین سیری است که برای توسعه اقتصادی در پیش گرفته است.

  توسعه و تکامل در جهان امروز دو مفهوم مترادف هستند، اما از نظرگاه اسلام اینچنین نیست. در تفکر امروز غرب و تفکری که به تبع غرب زدگی در سراسر کره زمین اشاعه پیدا کرده است تکامل بشر اصولاً در توسعه اقتصادی انگاشته می شود، حال آنکه در اسلام تکامل انسان در رسیدن به مقام عبودیت الهی است.

 انسان کامل از نظر ما #عبدالله است و پر روشن است که رسیدن به مقام #عبودیت #لزوماً با توسعه معاش همراه نیست.

تقدم پرورش برآموزش از نظر امام خمینی(ره)

آنها که گمان می‌کنند که #مدارس باید علم در آن باشد و دیگر کاری به این مسائل (تزکیه و تربیت) نداریم (و) باید متخصصین باشند، ساده اندیشند آنها.

ساده اندیشی است که ما گمان کنیم که فقط #تخصص، میزان است و علم میزان است.

آن علمی #میزان است و آن علمی برای بشر سعادت است که #تربیت در او باشد، که او از مربّی القا شده باشد، از کسی که تربیت #الهی شده است القا بشود به بشر. آن اگر در همه مدارس ما - چه مدارس علوم اسلامی و چه مدارس علوم دیگر - اگر در همه آنها این معنا باشد و انحراف در کار نباشد و استقامت باشد، چندی نمی‌گذرد که همه جوانهای ما که امید آتیه این مملکت هستند، همه اصلاح می‌شوند. و همه نه شرقی و نه غربی بار می‌آیند، و همه بر صراط مستقیم واقع می‌شوند.

آموزش کتاب گلستان درمکتب اسلامی

▪️زمانی کتاب گلستان را تمام بچه‌های این کشور می‌خواندند و حفظ می‌کردند و از کتاب‌های درسی‌شان بود؛ ولی این روزها، کسی با گلستان انس ندارد؛ 

▪️گرچه که در کتاب‌های فارسی می‌خوانند که سعدی در چه قرنی متولد شده و در اواخر و اوایل چه قرنی فوت کرده است، یا حتّی با تعدادی از حکایات گلستان آشنایی دارند، ولی گلستانی می‌خوانند تکه تکه و جدا شده از هم، و گویی اصلاً خوانده نمی‌شود.

▪️گلستان سعدی کتابی است که از وجوه متعددی انسان را رشد می‌دهد. این کتاب از جهت زبان و ادبیّات فارسی در اوج فصاحت و بلاغت است و متنی سهلِ ممتنع دارد. یعنی در اوج روان و ساده بودن متن، در کمال و غایت محتوا و صنایع ادبی است.

▪️اما این همه‌ی چیزی نیست که گلستان را شاخص و ممتاز کرده است. 

▪️در گلستان آیات قرآن و روایات اهل بیت علیهم السلام و اصطلاحات عربی زیادی در کنار متنی فارسی به چشم می‌خورد و باعث می‌شود که یک مسلمانِ فارسی زبان، علاوه بر یادگیری زبان فارسی، با زبان عربی نیز انس بگیرد؛

▪️چرا که عربی، از این جهت که زبان قرآن و روایات و ادعیه است یادگیری‌اش ضرورت دارد.

▪️امتیاز دیگر گلستان این است که تاریخ، طب، ادب و اخلاق، مدیریت، حکومت و خیلی از مسائل دیگر را درون خود دارد و کتابی تک بعدی نیست.

▪️تلفیق نظم و نثر، حکایات شنیدنی و حکیمانه، شخصیت مرحوم سعدی علیه الرحمه و خدامحوری و توحید در گلستان، از دیگر وجوه ممتاز این کتاب است که ضرورت پرداختن به گلستان را بیشتر می‌کند.

🔻در مکتب اسلامی، گلستان در کنار قرآن، یکی از درس‌های اصلی است.

🔻بچه‌ها با شیوه‌های متعددی با متن گلستان آشنا می‌شوند و خو می‌گیرند.

🔻مباحث و محتوای حکایات را بررسی و مورد سوال قرار می‌دهند و نکاتی نو و تازه پیدا می‌کنند.

🔻برخی حکایات را به صورت نمایش اجرا می‌کنند و ناخودآگاه آنها را حفظ می‌شوند.

دبستانی که مقام معظم رهبری به آن می‌رفت

✔️ما دبستان که می‌رفتیم، یک دبستانی بود که برنامه‌هایش با برنامه‌های متعارف در آموزش و پرورش فرق داشت.

✔️در آنجا به ما #گلستان درس می‌دادند. بعضی از عبارات و اشعار گلستان را بنده از آن‌وقت به یاد دارم.

✔️آن‌وقت که ما گلستان را می‌خواندیم، معنایش را نمی‌فهمیدیم؛ بعدها یواش یواش در طول زمان، معنای آن اشعار و آن جملات را فهمیدیم.

✔️این خوب است. انسان یک چیزهائی را ممکن است درست نفهمد، لکن این محفوظات برای فعالیت ذهن زمینه درست می‌کند.

✔️محفوظات خوب است؛ اما حفظ‌محوری بد است که محورِ تلاش، عبارت باشد از حفظ.

✔️محورِ تلاش باید عبارت باشد از فکر، ولو با حفظ هم همراه باشد.

بیانات در دیدار معلمان استان فارس ۱۳۸۷/۲/۱۲

#مبانی

نقش تجربه واقعی در تربیت کودک

🔸 اگر قرار است فرزندان این کشور برای فرداهای این کشور و این دنیا آماده شوند، باید میدان و عرصه‌هایی را تجربه کنند که آنها را آماده و ورزیده کند.

🔸 باید با خلقت پیرامون‌شان انس بگیرند، آنها را از نزدیک ببیند و لمس کنند و تجربه پیدا کنند.

🔸 اما تفاوت اساسی همین‌جا به وجود می‌آید.

برخی خلقت و عرصه‌های واقعی را در کتاب و آزمایشگاه و باغ وحش و اینترنت و رسانه و ... می‌جویند ولی در #مکتب_اسلامی بچه‌ها واقعا وارد این عرصه‌ها می‌شوند و کتاب خلقت را ورق می‌زنند.

🔸 اگر به جای اینکه انسان را در میدان واقعی وارد کنیم، میدان‌ها را به صورت آزمایشگاهی و فانتزی به او نشان بدهیم، به هیچ وجه نباید انتظار داشته باشیم که او در میدان واقعی خوب عمل کند. 

🔸 دقت کنید به کتاب‌های درسی‌ای مثل علوم تجربی و تاریخ و جغرافیا و اجتماعی و ... ، آیا هدف، خواندن این کتاب‌هاست؟ یا هدف چیزی دیگر است؟

🔸 اگر با راه‌هایی مطمئمن، ساده‌تر و در زمانی کمتر، به اهداف این کتاب و البته فراتر از آن برسیم، آیا باز هم باید اصرار کنیم که فرزندان‌مان را در قفس کتاب و ... حبس کنیم؟ و به آنها حق ندهیم که خلقت را از نگاه خودش که خلیفه الله(۱) است بنگرد؟ نه فقط از نگاه از پیش تعیین‌شده‌ی کتاب؟

🔺 دقتی لازم است.

(۱) سوره بقره / آیه ۳۰