چرا یابد نظام آموزشی متحول شود؟

  اصلاً دلیل این تحول چیست؟

 آخر، بیخودی و بی‌دلیل که انسان یک چیزی را متحول نمی‌کند. چرا می‌خواهیم #تحول ایجاد کنیم؟

 دلیل ساده‌اش این است که نظام کنونی #آموزش_و_پرورش ما #توانائی لازم را برای #تربیت نسلهای گوناگون ما نشان نداده است. 

  علت هم در درجه‌ی اول این است که این نظام و این تشکیلات، #وارداتی است؛ برخاسته‌ی از #نیازهای_درونی ما نیست.

  خیلی چیزهای دیگر ما هم متأسفانه همین جور بود. #اقتصاد ما، #معماری ما، زندگی عرفی و فرهنگی ما و خیلی چیزهای دیگر ما به خاطر #خیانت یا #بدفهمی نخبگان سیاسی دوران‌های #طاغوت، به این بلا مبتلا شد.

  خب، الحمدللَّه #انقلاب_اسلامی آمد مسیر را عوض کرد. ما آمدیم به سمت #خودجوشی، #خوددانی و #خودفهمی؛

 لیکن هنوز بسیاری از بنیانها به همان حال سابق موجود است؛ از جمله همین مسئله‌ی آموزش و پرورش.

 #مقام_معظم_رهبری 

  #تحول 

 مورخ:۱۳۹۰/۰۲/۱۴

حاصل این نظام آموزشی چیست

شهید مرتضی آوینی در کتاب توسعه و مبانی تمدن غرب، نظام آموزشی #مدارس و #دانشگاه را اینگونه توصیف می‌کند:

  #اقتصاد - با مفهوم کنونی آن - سلطان بلامنازع عصر جدید و محور تعیین کننده خط مشی های سیاسی، اجتماعی و حتی علمی، فرهنگی و هنری است.

  نظام آموزشی مدرسه ای و دانشگاهی یکی از تنها مواردی است که در وهله اول مستثنا به نظر می رسد و کمتر کسی در سراسر جهان از همان آغاز خواهد پذیرفت که نظام آموزشی کنونی جهان نیز از سلطنت اقتصاد آزاد نیست، چه برسد که قبول کند اصلاً این نظام آموزشی در جهت توسعه اقتصادی با روش های معمول پایه گذاری شده است و آموزش و پرورش را نباید به مفهوم مطلق تعلیم و تربیت فرض کرد.

  آموزش در جهان امروز دقیقاً به معنای آموزش کادرهای تخصصی مورد نیاز برای توسعه اقتصادی به روش های معمول است و حتی اگر روش های دست یابی به توسعه اقتصادی را تغییر دهیم، دیگر این نظام آموزشی به درد نخواهد خورد و با تغییر دادن غایات و اهداف، پر روشن است که نظام های آموزشی نیز تغییر خواهد کرد.

  نظام آموزشی کنونی تنها در صورتی نظام تعلیم و تربیت مطلوب خواهد بود که توسعه اقتصادی با روش های معمول به تکامل روحی و معنوی بشر منجر شود.

  آیا توسعه - با مفهوم کنونی آن - به چنین غایتی خواهد رسید و اصلاً برای رسیدن به چنین غایتی است که بنیان گذاری شده است؟ 

  جواب روشن است: خیر. تجربه و تاریخ نیز مؤید این پاسخ هستند. وضیعت کنونی بشر غربی ناشی از همین سیری است که برای توسعه اقتصادی در پیش گرفته است.

  توسعه و تکامل در جهان امروز دو مفهوم مترادف هستند، اما از نظرگاه اسلام اینچنین نیست. در تفکر امروز غرب و تفکری که به تبع غرب زدگی در سراسر کره زمین اشاعه پیدا کرده است تکامل بشر اصولاً در توسعه اقتصادی انگاشته می شود، حال آنکه در اسلام تکامل انسان در رسیدن به مقام عبودیت الهی است.

 انسان کامل از نظر ما #عبدالله است و پر روشن است که رسیدن به مقام #عبودیت #لزوماً با توسعه معاش همراه نیست.

تقدم پرورش برآموزش از نظر امام خمینی(ره)

آنها که گمان می‌کنند که #مدارس باید علم در آن باشد و دیگر کاری به این مسائل (تزکیه و تربیت) نداریم (و) باید متخصصین باشند، ساده اندیشند آنها.

ساده اندیشی است که ما گمان کنیم که فقط #تخصص، میزان است و علم میزان است.

آن علمی #میزان است و آن علمی برای بشر سعادت است که #تربیت در او باشد، که او از مربّی القا شده باشد، از کسی که تربیت #الهی شده است القا بشود به بشر. آن اگر در همه مدارس ما - چه مدارس علوم اسلامی و چه مدارس علوم دیگر - اگر در همه آنها این معنا باشد و انحراف در کار نباشد و استقامت باشد، چندی نمی‌گذرد که همه جوانهای ما که امید آتیه این مملکت هستند، همه اصلاح می‌شوند. و همه نه شرقی و نه غربی بار می‌آیند، و همه بر صراط مستقیم واقع می‌شوند.

آموزش کتاب گلستان درمکتب اسلامی

▪️زمانی کتاب گلستان را تمام بچه‌های این کشور می‌خواندند و حفظ می‌کردند و از کتاب‌های درسی‌شان بود؛ ولی این روزها، کسی با گلستان انس ندارد؛ 

▪️گرچه که در کتاب‌های فارسی می‌خوانند که سعدی در چه قرنی متولد شده و در اواخر و اوایل چه قرنی فوت کرده است، یا حتّی با تعدادی از حکایات گلستان آشنایی دارند، ولی گلستانی می‌خوانند تکه تکه و جدا شده از هم، و گویی اصلاً خوانده نمی‌شود.

▪️گلستان سعدی کتابی است که از وجوه متعددی انسان را رشد می‌دهد. این کتاب از جهت زبان و ادبیّات فارسی در اوج فصاحت و بلاغت است و متنی سهلِ ممتنع دارد. یعنی در اوج روان و ساده بودن متن، در کمال و غایت محتوا و صنایع ادبی است.

▪️اما این همه‌ی چیزی نیست که گلستان را شاخص و ممتاز کرده است. 

▪️در گلستان آیات قرآن و روایات اهل بیت علیهم السلام و اصطلاحات عربی زیادی در کنار متنی فارسی به چشم می‌خورد و باعث می‌شود که یک مسلمانِ فارسی زبان، علاوه بر یادگیری زبان فارسی، با زبان عربی نیز انس بگیرد؛

▪️چرا که عربی، از این جهت که زبان قرآن و روایات و ادعیه است یادگیری‌اش ضرورت دارد.

▪️امتیاز دیگر گلستان این است که تاریخ، طب، ادب و اخلاق، مدیریت، حکومت و خیلی از مسائل دیگر را درون خود دارد و کتابی تک بعدی نیست.

▪️تلفیق نظم و نثر، حکایات شنیدنی و حکیمانه، شخصیت مرحوم سعدی علیه الرحمه و خدامحوری و توحید در گلستان، از دیگر وجوه ممتاز این کتاب است که ضرورت پرداختن به گلستان را بیشتر می‌کند.

🔻در مکتب اسلامی، گلستان در کنار قرآن، یکی از درس‌های اصلی است.

🔻بچه‌ها با شیوه‌های متعددی با متن گلستان آشنا می‌شوند و خو می‌گیرند.

🔻مباحث و محتوای حکایات را بررسی و مورد سوال قرار می‌دهند و نکاتی نو و تازه پیدا می‌کنند.

🔻برخی حکایات را به صورت نمایش اجرا می‌کنند و ناخودآگاه آنها را حفظ می‌شوند.

دبستانی که مقام معظم رهبری به آن می‌رفت

✔️ما دبستان که می‌رفتیم، یک دبستانی بود که برنامه‌هایش با برنامه‌های متعارف در آموزش و پرورش فرق داشت.

✔️در آنجا به ما #گلستان درس می‌دادند. بعضی از عبارات و اشعار گلستان را بنده از آن‌وقت به یاد دارم.

✔️آن‌وقت که ما گلستان را می‌خواندیم، معنایش را نمی‌فهمیدیم؛ بعدها یواش یواش در طول زمان، معنای آن اشعار و آن جملات را فهمیدیم.

✔️این خوب است. انسان یک چیزهائی را ممکن است درست نفهمد، لکن این محفوظات برای فعالیت ذهن زمینه درست می‌کند.

✔️محفوظات خوب است؛ اما حفظ‌محوری بد است که محورِ تلاش، عبارت باشد از حفظ.

✔️محورِ تلاش باید عبارت باشد از فکر، ولو با حفظ هم همراه باشد.

بیانات در دیدار معلمان استان فارس ۱۳۸۷/۲/۱۲

#مبانی

نقش تجربه واقعی در تربیت کودک

🔸 اگر قرار است فرزندان این کشور برای فرداهای این کشور و این دنیا آماده شوند، باید میدان و عرصه‌هایی را تجربه کنند که آنها را آماده و ورزیده کند.

🔸 باید با خلقت پیرامون‌شان انس بگیرند، آنها را از نزدیک ببیند و لمس کنند و تجربه پیدا کنند.

🔸 اما تفاوت اساسی همین‌جا به وجود می‌آید.

برخی خلقت و عرصه‌های واقعی را در کتاب و آزمایشگاه و باغ وحش و اینترنت و رسانه و ... می‌جویند ولی در #مکتب_اسلامی بچه‌ها واقعا وارد این عرصه‌ها می‌شوند و کتاب خلقت را ورق می‌زنند.

🔸 اگر به جای اینکه انسان را در میدان واقعی وارد کنیم، میدان‌ها را به صورت آزمایشگاهی و فانتزی به او نشان بدهیم، به هیچ وجه نباید انتظار داشته باشیم که او در میدان واقعی خوب عمل کند. 

🔸 دقت کنید به کتاب‌های درسی‌ای مثل علوم تجربی و تاریخ و جغرافیا و اجتماعی و ... ، آیا هدف، خواندن این کتاب‌هاست؟ یا هدف چیزی دیگر است؟

🔸 اگر با راه‌هایی مطمئمن، ساده‌تر و در زمانی کمتر، به اهداف این کتاب و البته فراتر از آن برسیم، آیا باز هم باید اصرار کنیم که فرزندان‌مان را در قفس کتاب و ... حبس کنیم؟ و به آنها حق ندهیم که خلقت را از نگاه خودش که خلیفه الله(۱) است بنگرد؟ نه فقط از نگاه از پیش تعیین‌شده‌ی کتاب؟

🔺 دقتی لازم است.

(۱) سوره بقره / آیه ۳۰

واکنش بچه ها به وضعیت بازار

📜 امام صادق علیه السلام:

 «ترک التجارة ینقص العقل» (1)

«رها کردن تجارت عقل را کم می‌کند.»

📌حضور بچه‌های مکتب در #بازار و شناخت و بررسی وضعیت بازار شهر

💬 بخشی از حرف‌های بچه‌ها، بعد از بررسی بازار:

❗️آقا فاجعه است ... ما اصلا اسباب بازی ایرانی نداریم ... یعنی اسباب بازی‌های ساده و به دردنخور ایرانی فقط داریم.

❗️یه مغازه گفت: تمام اجناسمون خارجیه

✔️ یه مغازه پیدا کردیم گفت همه اجناسش ایرانیه

✔️ من توی لباس فروشی کار پیدا کردم

✔️ من هم توی کفش فروشی کار پیدا کردم

✔️ هیچ کس من رو به شاگردی قبول نکرد

(1) الاصول الکافی، ج۵، ص۱۴۸